Het arbeidshof van Brussel diende zich o.m. over deze vraag te buigen.
Een werkgever had gedurende een langere periode geen werkgeversbijdragen betaald in de groepsverzekering voor haar werknemers. De werkgever deed dit op grond van een bepaling in de polis, waarin stond dat de betaling van de bijdragen in de groepsverzekering kon worden geschorst wegens de marktdruk. De werknemer dagvaardde zijn werkgever in betaling van een schadevergoeding overeenstemmend met de niet-betaalde bijdragen. In eerste aanleg werd de vordering afgewezen. Het arbeidshof van Brussel kende de schadevergoeding wel toe in een arrest van 2 december 2014 (A.R. 2013/AB/795, terug te vinden op www.juridat.be) op grond van de hiernavolgende overwegingen.
Zowel de voorloper van de wet betreffende de aanvullende pensioenen (Wet Colla), als de huidige wet (van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen) bepalen dat de beslissing tot invoering, wijziging, of opheffing van een pensioentoezegging tot de uitsluitende bevoegdheid van de inrichter behoort. Uit de voorbereidende werken van deze wetten blijkt echter heel duidelijk dat die bepaling geen afbreuk doet aan artikel 25 van de Arbeidsovereenkomstenwet en artikel 1134 B.W.
Krachtens artikel 25 van de Arbeidsovereenkomstenwet is het beding, waarbij de werkgever zich het recht voorbehoudt om de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig te wijzigen, nietig. Artikel 1134 B.W. handelt over de bindende kracht van overeenkomsten: alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die deze hebben aangegaan tot wet. Artikel 25 Arbeidsovereenkomstenwet verbiedt de werkgever dus voorwaarden eenzijdig te wijzen. Krachtens de cassatierechtspraak terzake, vindt dit artikel enkel toepassing op bedingen die betrekking hebben op wijzigingen van essentiële bestanddelen van de arbeidsovereenkomst en niet op de wijziging van bijkomstige voorwaarden.
Het arbeidshof argumenteert dat groepsverzekering en de door de werkgever betaalde bijdragen een tegenprestatie vormen voor de geleverde arbeid. De bijdragen in de groepsverzekering maken dus deel uit van het overeengekomen loonpakket, dat de bestaanszekerheid bij het bereiken van de pensioenleeftijd, overlijden of invaliditeit veilig stelt. De opschorting van betaling van werkgeversbijdragen is dan ook een loonsvermindering ten aanzien van wat als tegenprestatie voor de arbeid was vastgelegd en omvat dus een wijziging van een essentieel bestanddeel van de arbeidsovereenkomst. Aangezien de betrokken werknemer niet akkoord was gegaan met de opschorting van de betaling van de werkgeversbijdrage, is de werkgever zijn verplichtingen niet nagekomen. Hij wordt dan ook veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding overeenstemmend met de niet-betaalde bijdragen.
Het arbeidshof van Brussel verwijst nog naar het cassatiearrest van 25 juni 2013 (JTT 2013, 494) om haar beslissing te verantwoorden. Dit arrest gaat over artikel 1184 B.W., dat bepaalt dat in wederkerige contracten de ontbindende voorwaarde altijd stilzwijgend begrepen is, voor het geval dat één van de partijen haar verbintenis niet nakomt. De partij jegens wie de verbintenis niet is uitgevoerd, heeft de keuze om ofwel de andere partij te noodzaken de overeenkomst uit te voeren, dan wel de ontbinding van de overeenkomst te vorderen met schadevergoeding.
Een werknemer die nalaat om de verbreking van de arbeidsovereenkomst wegens eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden aan te voeren, verliest volgens voormeld cassatiearrest nog niet het recht om later de uitvoering te vorderen van de overeenkomst zoals die was gesloten. Dergelijke uitvoering kan gevorderd worden zolang de verjaringstermijn nog niet verstreken is. De werknemer hoeft dit niet onmiddellijk te doen. Wanneer de polis van een groepsverzekering bepaalt dat de inrichter eenzijdig kan overgaan tot wijziging of stopzetting, zal dit de werkgever dus nog geen vrijgeleide geven: er zal steeds rekening moeten worden gehouden met voormelde principes.
Stappers Advocaten is gespecialiseerd in arbeidsrecht en sociale zekerheidsrecht en verschaft zowel aan werkgevers als aan werknemers advies en bijstand over alle aspecten van de arbeidsrelatie, waaronder dus groepsverzekeringen.