Administratieve Commissie arbeidsrelatie samengesteld

Auteur(s): Line Hellemans
Geplaatst op: 14 maart 2013

De discussie over schijnzelfstandigheid werd al zeer lange tijd gevoerd in de rechtspraak en rechtsleer. Met de Arbeidsrelatiewet, ingevoerd bij de Programmawet van 27 december 2006, kwam er voor het eerst een wettelijk kader voor de beoordeling van het toepasselijk statuut op partijen bij een arbeidsrelatie.

De Arbeidsrelatiewet voorzag in een aantal algemene en specifieke criteria en in het oprichten van een normatieve afdeling en een administratieve afdeling. Eerstgenoemde afdeling zou de specifieke criteria bepalen, doch zij werd reeds opgeheven door een wet van 25 augustus 2012, waarmee een nieuwe vereenvoudigde procedure werd ingevoerd om specifieke sectorale criteria vast te leggen voor de beoordeling van de arbeidsrelatie.

Dankzij twee Koninklijke Besluiten van 11 februari 2013 kan de Administratieve Commissie eindelijk haar werkzaamheden aanvatten. Deze commissie zal in concrete dossiers bepalen hoe de arbeidsrelatie dient te worden gekwalificeerd. Belangrijk is om te vermelden dat de beslissingen van deze commissie niet bindend zijn t.a.v. de arbeidsrechtbank, die nog steeds over volheid van bevoegdheid beschikken om de aard van de arbeidsrelatie te beoordelen. Interessant is in ieder geval dat de beslissingen van de Administratieve Commissie wel bindend zijn voor de instellingen die daarin vertegenwoordigd zijn en voor de sociale verzekeringsfondsen. Verder is er een vorm van sociale amnestie in die zin dat bij herkwalificatie enkel bijdragen verschuldigd zijn met uitzondering van verhogingen, intresten en andere kosten of sancties.

Uit de parlementaire voorbereiding van de arbeidsrelatiewet blijkt dat de commissie in het leven werd geroepen om rechtsonzekerheid zo veel mogelijk te beperken. Gelet op het preventieve karakter van deze zogenaamde sociale ruling, kan een verzoek maar worden gericht aan de commissie in drie gevallen :

  1. Op initiatief van één enkele partij van de arbeidsrelatie, wanneer ze een beroepsactiviteit als zelfstandige aanvangt en hiertoe een aanvraag indient bij haar aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds. In dit geval zal het betreffende sociaal verzekeringsfonds de aanvrager helpen met het samenstellen van de stukken nodig voor de aanvraag en deze bezorgen aan de griffie van de Administratieve Commissie.
  2. Op initiatief van elke partij bij een arbeidsrelatie of beoogde arbeidsrelatie waarvan het statuut van werknemer of zelfstandige onzeker is en dit hetzij voorafgaand aan de aanvang van de arbeidsrelatie, hetzij binnen een termijn van één jaar na de aanvang van de arbeidsrelatie.
  3. Op gezamenlijk initiatief van het geheel van de partijen bij de arbeidsrelatie, indien het verzoek wordt ingediend van 1 januari t.e.m. 31 januari 2013 of binnen een termijn van één jaar na publicatie van een koninklijk besluit dat a) specifieke criteria bepaalt, b) de sectoren waarin een vermoeden van zelfstandige overeenkomst of arbeidsovereenkomst voorhanden is, geldig uitbreidt, of c) de criteria die m.b.t. dat vermoeden geldig uitbreidt of aanvult.
  4. Een partij die reeds een beslissing van de Administratieve Commissie heeft verkregen, kan een nieuwe beslissing vragen. Het verzoekschrift moet de reden van de aanvraag en de wijzigingen aan de arbeidsrelatie vermelden.

De Administratieve Commissie kan niet beslissen wanneer op het ogenblik van de indiening van het verzoek een onderzoek lopende is bij de RSZ of het arbeidsauditoraat. Evenmin kan een beslissing worden genomen wanneer een zaak betreffende de arbeidsrelatie aanhangig is bij de arbeidsrechtbank of indien de arbeidsrechtbank zich daar reeds over uitgesproken heeft.

De Administratieve Commissie wordt ingesteld bij de FOD Sociale Zekerheid. Elke kamer bestaat, naast de voorzitter, (zowel voor de Franstalige als Nederlandstalige kamer een raadsheer van het arbeidshof van Brussel) uit minstens twee leden aangewezen op voorstel van de minister bevoegd voor middenstand, onder de personeelsleden van de directie–generaal zelfstandigen of onder de personeelsleden van het RSVZ, en uit minstens twee leden aangewezen op voorstel van de ministers bevoegd voor sociale zaken en werk, onder de personeelsleden van de directie–generaal sociaal beleid, de FOD WASO of de RSZ. De Administratieve Commissie wordt dus ingesteld bij en bemand door de overheid.

Stappers Advocaten kan u begeleiden bij het indienen van een aanvraag en vertegenwoordiging voor de Administratieve Commissie.